चाणक्य नीती: चाणक्य नीती काय म्हणतात चाणक्य नीती आपल्या दैनंदिन जीवनात आणि जीवनात पुढे जाण्यासाठी खूप उपयुक्त आहे.
आचार्य चाणक्य यांनी जीवनाच्या प्रत्येक क्षेत्रात यश मिळवण्यासाठी उपयुक्त असलेली सर्व सूत्रे श्लोकांच्या रूपात लिहिली आहेत.आचार्य चाणक्य हे केवळ राजकीय सल्लागार किंवा अर्थशास्त्रज्ञ नव्हते तर ते एक दूरदर्शी आणि विद्वान शिक्षक देखील होते. त्याला विष्णुगुप्तासोबत कौटिल्य म्हणूनही ओळखले जाते.
मौर्य वंशाच्या स्थापनेत आचार्यांची महत्त्वाची भूमिका होती. एक शिक्षक म्हणून त्यांची धोरणे ही त्यांच्या दृढ दृष्टीचे (चाणक्य नीती) परिणाम आहेत. त्यामुळे हजारो वर्षांनंतरही त्यांची धोरणे आजच्या परिस्थितीतही लागू आहेत.
चाणक्य नीती आपल्या दैनंदिन जीवनात आणि जीवनात पुढे जाण्यासाठी अत्यंत उपयुक्त आहे. जीवनाच्या प्रत्येक क्षेत्रात यश मिळवण्यासाठी उपयुक्त असलेली सर्व सूत्रे आचार्यांनी श्लोकांच्या रूपात लिहिली आहेत.
तर आजच्या लेखात आपण हे पाहणार आहोत की एखाद्या व्यक्तीच्या जीवनात कोणतीही संकटे किंवा संकट आले तर त्याने पैशाची किंवा पत्नीची किंवा इतर कशाचीही बाजू घ्यावी.चाणक्य नीति दर्पणच्या पहिल्या अध्यायातील सहाव्या श्लोकात आचार्य चाणक्य महिला आणि पैशाशी संबंधित काही खास गोष्टी सांगण्यात आल्या आहेत.
आपदर्थे धनं रक्षेद्दारान् रक्षेद्धनैरपि।
आत्मानं सततं रक्षेद्दारैरपि धनैरपि॥
म्हणजे आपत्तीच्या काळात पैशाची सुरक्षितता खूप महत्त्वाची ठरते. पण संपत्तीपेक्षा पत्नीचे रक्षण करणे महत्त्वाचे आहे. कारण स्त्रीच्या सन्मानापेक्षा मोठी संपत्ती नाही. पत्नी ही घराची शान आणि प्रत्येक सुख-दु:खाची सोबती असते. परंतु जेव्हा स्वतःचे रक्षण करण्याचा विचार येतो तेव्हा स्त्री आणि पैसा या दोन्ही गोष्टींचा त्याग करण्याचा सल्ला दिला जातो. म्हणजे जेव्हा अध्यात्म, तपश्चर्या आणि मोक्षासाठी पैसा आणि पत्नी या दोघांचाही त्याग करावा लागतो आणि आत्म्याला परमात्म्यामध्ये विलीन व्हावे लागते तेव्हा आचार्य तर्काच्या रूपात स्पष्ट करतात – संकटसमयी पैसा माणसाला उपयोगी पडतो. त्यामुळे जर तुमच्याकडे पैसे जमा झाले असतील तर तुम्ही तुमचा त्रास कमी करू शकता.
येथे आचार्य चाणक्य यांनी पैशाचे महत्त्व कमी केले नाही, कारण पैसा माणसाच्या संकटात मोठा मदतनीस म्हणून काम करतो. पण जर सन्माननीय कुटुंबात स्त्रीचे जीवन धोक्यात आहे, मग पुरुषांनी पैशाचा विचार करू नये. पत्नी ही घराची शान असते, ती घराची शान असते. ती गेली तर जीवनाचा उपयोग काय? पण जेव्हा माणसाच्या जीवनाचा प्रश्न येतो तेव्हा त्याने पैशाची आणि पत्नीची सर्व चिंता दूर करून आपला जीव वाचवला पाहिजे, कारण तो जिवंत असेल तरच पत्नी किंवा पैसा वापरू शकतो, अन्यथा सर्वकाही व्यर्थ जाईल.
