RBI ने 2000 च्या नोटा चलनातून बाद करण्याचा मोठा निर्णय घेतला आहे. त्यानुसार 30 सप्टेंबरपर्यंत सर्वसामान्यांना 2000 रुपयांच्या नोटा चलनात वापरता येणार आहेत. तोपर्यंत ज्यांच्याकडे 2000 रुपयांच्या नोटा आहेत त्यांना बँकेतून नोट बदलण्याचा सल्ला RBI ने दिला आहे.
बँका 23 मे पासून 2000 रुपयांच्या नोटा बदलण्याची प्रक्रिया सुरू करणार असून नागरिकांना 30 सप्टेंबरपर्यंत नोटा बदलून घेता येणार आहेत. 2000 रुपयांच्या सर्वात मोठ्या नोटेबाबत रिझर्व्ह बँकेने मोठा निर्णय घेतला आहे.
रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडियाने बँकांना ताबडतोब 2,000 रुपयांच्या नोटा जारी करणे थांबवण्याचा सल्ला दिला आहे. या नोटा ३० सप्टेंबरपर्यंत चलनात राहतील, असे आरबीआयने म्हटले आहे.
भारतीय रिझर्व्ह बँकेने 2000 रुपयांच्या सर्वात मोठ्या चलनी नोटाबाबत मोठा निर्णय घेतला आहे. रिझर्व्ह बँकेच्या म्हणण्यानुसार, 2000 रुपयांची नोट चलनातून बाहेर काढण्यात येणार आहे. भारतीय रिझर्व्ह बँकेने देशातील बँकांना 2000 रुपयांच्या नोटा चलनात आणणे तात्काळ थांबवण्याचा सल्ला दिला आहे. RBI ने ‘क्लीन नोट पॉलिसी’ अंतर्गत हा निर्णय घेतला आहे.
2000 रुपयांच्या नोटा 30 सप्टेंबर 2023 पर्यंत बँकेत जमा करता येतील. बाजारात 2000 रुपयांच्या नोटांचे चलन रिझर्व्ह बँकेने आपल्या वार्षिक अहवालात 2000 रुपयांच्या नोटांची माहिती दिली होती.
रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडियाच्या वार्षिक अहवालानुसार, आर्थिक वर्ष 2019-20, आर्थिक वर्ष 2020-21 आणि आर्थिक वर्ष 2021-22 मध्ये 2000 रुपयांची एकही नोट छापली गेली नाही.
त्यामुळे बाजारात 2000 रुपयांच्या नोटांचे चलन कमी झाले आहे. नोटाबंदीनंतर 2000 रुपयांच्या नोटा चलनात आल्या. 8 नोव्हेंबर 2016 रोजी, पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या घोषणेनंतर सर्व 500 आणि 1000 रुपयांच्या नोटा चलनातून मागे घेण्यात आल्या. RBI ने या चलनांऐवजी 500 आणि 2000 रुपयांच्या नव्या नोटा जारी केल्या आहेत.
आरबीआयला विश्वास होता की 2000 रुपयांच्या नोटा चलनातून बाद झालेल्या नोटांचे मूल्य सहजतेने भरून काढतील. 2017-18 मध्ये, 2000 रुपयांच्या नोटा देशात सर्वाधिक चलनात होत्या. दरम्यान, बाजारात 2000 च्या 33,630 लाख नोटा चलनात होत्या. त्यांची एकूण किंमत ६.७२ लाख कोटी रुपये होती. 2021 मध्ये केंद्रीय मंत्री अनुराग ठाकूर यांनी लोकसभेत माहिती दिली की, गेल्या दोन वर्षांत 2000 रुपयांची एकही नोट छापली गेली नाही.
याला उत्तर देताना अर्थमंत्री निर्मला सीतारामन म्हणाल्या की, 2000 रुपयांच्या नोटा भरायच्या की नाही याबाबत बँकांना कोणतेही निर्देश दिलेले नाहीत. एटीएम कॅश वेंडिंग बँक लोडिंग मशीनसाठी तुमची निवड करा. ते गरजेचे मूल्यांकन करतात.
आरबीआयच्या वार्षिक अहवालानुसार 2019-20 या वर्षापासून 2000 रुपयांची नोट छापण्यात आली नसल्याचे अर्थमंत्र्यांनी सांगितले होते.
